Reklama - rola marketingowa

Reklama (z łac. reclamo, recla) to informacja połączona z komunikatem perswazyjnym. Zazwyczaj ma na celu skłonienie do nabycia lub korzystania z określonych towarów czy usług, popierania określonych spraw lub idei (np.promowanie marki).

Reklama przybiera różną postać - od rzetelnej informacji o cechach produktu, spotykanej głównie w prasie specjalistycznej, po wychwalanie produktu bez rzetelnej informacji merytorycznej o przedmiocie reklamy, co często przypisuje się reklamie telewizyjnej.

Czasami reklama występuje w formie ukrytej - np. firmy organizują prezentacje własnych technologii czy też piszą artykuły do prasy specjalistycznej na ich temat - co jest na pograniczu reklamy i edukacji lub ukazywane są przedmioty, będące towarami określonej marki, umieszczone w kontekście filmu fabularnego.

Czasem reklama łączona jest z korzyściami dla osób decydujących o skorzystaniu z przedmiotu reklamy - np. firmy sponsorują wyjazdy szkoleniowe lub pseudoszkoleniowe w atrakcyjne miejsca - co jest na pograniczu reklamy i korupcji. Ponieważ celem reklamy jest skuteczność ich oddziaływania na odbiorcę, dlatego można się spotkać w reklamie z treściami wywołującymi np. skandal obyczajowy lub procesy sądowe. Dzięki temu wzrasta zainteresowanie wokół reklamy a tym samym jej siła oddziaływania.

Ważną cechą odróżniającą w komunikacji poprzez media reklamę od public relations jest to, że reklama jest formą płatną, tzn. reklamodawca płaci mediom za nadanie komunikatu reklamowego i ma nad tym komunikatem pełną kontrolę.

Zdecydowana większość reklam charakteryzuje się celami komercyjnymi. Można jednak wyróżnić również reklamę społeczną oraz reklamę polityczną. Ponadto istnieją zjawiska łączące ze sobą wymienione typy reklam - reklamy powstające w ramach kampanii marketingowych łączących cele komercyjne z celami społecznymi (tak prowadzony marketing określa się mianem marketingu społecznie zaangażowanego (ang. Cause Related Marketing). Tego typu reklam nie należy mylić z reklamami społecznymi.

Historia reklamy

Swoiste formy reklamy pochodzą z czasów starożytnych. Stosowali reklamę w postaci napisów na ścianach budynków, kamiennych lub terakotowych szyldów karczmy, zajazdy. Średniowieczni handlowcy wykrzykiwali ceny oraz zachwalali cechy swoich towarów i dóbr. W ten sposób powstała pierwsza w historii forma reklamy - reklama ustna.

Wynalezienie w 1442 r. przez J. Gutenberga druku zrewolucjonizowało reklamę. Pojawiły się pierwsze gazety a w nich pierwsze reklamy prasowe.

• Ok.1480 roku wydrukowano w Anglii pierwszą reklamę prasową (wskazówki dla duchownych dotyczące Wielkanocy).
• 1612 14 października - w Paryżu wydrukowana pierwsza reklama w gazecie "Journal General de Affiches".
• 1704 - pierwsza udokumentowana amerykańska reklama prasowa (w Europie reklamy na łamach tygodników obecne były już wcześniej - w XVII wieku)
• 1893 - w Stanach Zjednoczonych wydano około 50 tysięcy dolarów na reklamę.
• 1843 - w Filadelfii rozpoczął działalność pierwszy agent reklamowy Volney Palmer. Zajmował się zbieraniem ogłoszeń reklamowych i umieszczaniem ich w prasie. Można powiedzieć, że była to pierwsza jednoosobowa agencja reklamowa.
• 1925 - profesor Olgierd Langer jako pierwszy w Polsce rozpoczyna cykl wykładów o reklamie w Wyższej Szkole dla Handlu Zagranicznego we Lwowie
• 1941 - w Stanach Zjednoczonych pojawiła się pierwsza reklama telewizyjna.
• 1989 - w Polsce zaczął się rozwijać rynek reklamy komercyjnej.

Etapy projektowania reklamy

1. Tworzenie świadomości produktu, firmy lub marki.
2. Wzbudzanie zainteresowania produktem, firmą lub marką.
3. Wzbudzanie pożądania oferty.
4. Wywoływanie oczekiwanej akcji (np. zakupu).

Zagrożenia płynące z reklamy

1. wprowadzenie w błąd reklamobiorcy,
2. wzbudzanie nadmiernych potrzeb konsumpcyjnych,
3. promocja zachowań społecznych i zwyczajów negatywnie wpływających na jednostkę,
4. wyrabianie obojętności na przekaz społeczny,
5. manipulacja odbiorcami przez użycie środków pozaracjonalnych, jak np. popęd seksualny, uzależnienie od papierosów, i inne.

Funkcje reklamy

1. Edukacyjna
2. Informacyjna
3. Wspierania sprzedaży (przypominanie, nakłanianie)
4. Konkurencyjna
5. Manipulacyjna
6. Komplementarności